Gepubliceerd op 23/06/2025
Wist u dat maar liefst 80% van de Belgische bedrijven familiebedrijven zijn? Deze ondernemingen vormen de ruggengraat van onze economie, maar kennen specifieke uitdagingen wanneer familiale en professionele relaties verstrengeld raken. In familiebedrijven kunnen conflicten tussen familieleden hoog oplopen, waarbij zakelijke meningsverschillen persoonlijk worden. Wanneer deze spanningen escaleren tot een punt waar de fysieke integriteit van werknemers of bedrijfseigendommen in gevaar komen, biedt een storings- en contactverbod via kort geding een effectieve juridische oplossing om de bedrijfscontinuïteit te waarborgen.
Wat is een storings- en contactverbod?
Een storings- en contactverbod is een gerechtelijke maatregel die kan worden opgelegd om te voorkomen dat een persoon contact opneemt met een ander, dan wel zich in de nabijheid van specifieke personen of locaties begeeft. In de context van een familiebedrijf kan dit bijvoorbeeld betekenen dat iemand wordt verboden om:
- De bedrijfslocaties te betreden
- Contact op te nemen met bepaalde werknemers of familieleden
- Zich binnen een bepaalde afstand van het bedrijfspand te bevinden
Verschillende juridische wegen naar een storings- en contactverbod
Er bestaan verschillende juridische mogelijkheden om een storings- en contactverbod te verkrijgen in België:
- Via de strafrechter
Een storings- en contactverbod kan worden opgelegd door de strafrechter als onderdeel van een strafrechtelijke procedure, bijvoorbeeld bij vervolging voor belaging (stalking) onder artikel 442bis van het Strafwetboek. De strafrechter kan dit verbod opleggen als autonome straf of als voorwaarde bij een probatiemaatregel.
Nadelen: Deze procedure kan lang duren en vereist dat er daadwerkelijk strafbare feiten zijn gepleegd die bewezen kunnen worden. Bovendien doet de strafrechter uitspraak over schuld en fout, wat de verhoudingen verder kan verzuren.
- Via de familierechtbank
In familiale context kan de familierechtbank een contactverbod opleggen als onderdeel van maatregelen in het kader van een echtscheiding of bij conflicten over ouderlijk gezag.
Nadelen: Deze procedure is vooral gericht op strikt familiale verhoudingen en kijkt niet naar de bescherming van bedrijfsbelangen. Bovendien kan ook deze procedure tijd in beslag nemen.
- Via kort geding
Een storings- en contactverbod via kort geding biedt verschillende voordelen ten opzichte van de andere procedures, vooral in een bedrijfscontext:
- Snelheid: Een kort geding kan binnen enkele dagen worden behandeld, terwijl andere procedures maanden kunnen duren.
- Flexibiliteit: De kortgedingrechter heeft een ruime beoordelingsbevoegdheid en kan de maatregel afstemmen op de specifieke situatie.
- Geen uitspraak over schuld: De kortgedingrechter doet geen uitspraak over de grond van de zaak of over schuld en fout, wat de verhoudingen minder belast.
- Dwangsom: Aan het verbod kan een dwangsom worden gekoppeld, wat een krachtig afschrikmiddel vormt.
Wettelijke voorwaarden
Het storings- en contactverbod via kort geding is gebaseerd op de bevoegdheid van voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg om in spoedeisende situaties alle voorlopige maatregelen te nemen die hij nodig acht (art. 584, eerste lid Gerechtelijk Wetboek).
Hiervoor moet er aan drie voorwaarden zijn voldaan:
- Spoedeisendheid: Er moet sprake zijn van een situatie die een onmiddellijke beslissing vereist om schade of ernstige ongemakken te voorkomen.
- Voorlopige maatregel: De gevraagde maatregel moet voorlopig zijn en mag de grond van de zaak niet definitief beslechten. De maatregel zal dus ook altijd van tijdelijke aard zijn.
- Schijn van recht: De eiser moet een voldoende schijn van recht aantonen, waarna een belangenafweging plaatsvindt tussen deze schijn van rechten en de op te leggen maatregel. Er is sprake van een schijnbaar recht wanneer het recht niet ernstig wordt betwist of wanneer het in een later proces waarschijnlijk gegrond zal worden verklaard.
Aandachtspunten bij het storings- en contactverbod
Bij het overwegen van een storings- en contactverbod is het belangrijk om rekening te houden met de volgende aspecten:
Proportionaliteit
Aangezien een dergelijk verbod een zeer ingrijpende maatregel is, moet er zorgvuldig op worden toegezien dat de gevraagde maatregel in verhouding staat tot de ernst van de situatie. Je kan bijvoorbeeld niet zomaar eisen dat iemand zich niet binnen een straal van 10 kilometer van een bepaalde locatie mag bevinden, omdat dit een ernstige beperking vormt van diens beweegvrijheid. Dit geldt des te meer wanneer de betrokkene in de buurt van die locatie woont. Om die reden zal de rechtbank doorgaans opteren voor een beperktere straal, meestal van maximaal 1 kilometer.
Bewijsmateriaal
Het is belangrijk om voldoende bewijs te verzamelen van de dreiging of het gevaar, aangezien de spoedeisendheid overtuigend moet worden aangetoond. Hoewel het om een voorlopige maatregel gaat en er nog geen sprake hoeft te zijn van strafbare feiten, moet de dreiging daartoe wel reëel zijn. Bewijs kan bijvoorbeeld bestaan uit e-mailverkeer, getuigenverklaringen of politierapporten.
Duur
Doordat het om een voorlopige maatregel gaat, zal een storings- en contactverbod via kort geding altijd maar van een bepaalde duur zijn. Door de vereiste van proportionaliteit zal de rechter er meestal dan ook voor kiezen om het verbod maar voor enkele maanden op te leggen. Indien het gevaar echter blijft bestaan, kan het dus wijselijk zijn om een procedure te gronde te starten – via de strafrechter of de familierechtbank – om zo een storings- en contactverbod te verkrijgen voor een langere duur.
Doordat het om een voorlopige maatregel gaat, wordt een storings- en contactverbod in kort geding steeds opgelegd voor een beperkte duur. Omwille van de vereiste proportionaliteit zal de rechter doorgaans kiezen voor een termijn van slechts enkele maanden. Blijft het gevaar echter bestaan, dan is het vaak raadzaam om een procedure ten gronde op te starten – bij de strafrechter of de familierechtbank – om een storings- en contactverbod voor langere tijd te bekomen.
Conclusie
Een storings- en contactverbod via kort geding kan een effectief instrument zijn om acute conflicten in familiebedrijven te beheersen en de continuïteit van de onderneming te waarborgen. Door tijdig juridisch in te grijpen, kunnen escalaties worden voorkomen en kan worden gezorgd voor een veilige werkomgeving voor alle betrokkenen.
