Gepubliceerd op 13/01/2025
Als opdrachtgever aansprakelijk worden gesteld voor de sociale en/of fiscale schulden van je (onder)aannemer? Dat is vast niet de manier waarop je het nieuwe jaar wilt beginnen. Toch kan dit werkelijkheid worden door het principe van de inhoudingsplicht. Veel aannemers en bouwheren zijn weliswaar niet vertrouwd met dit principe. Daarom lichten we hieronder de belangrijkste aandachtspunten toe.
Wat is de inhoudingsplicht?
Wanneer een (onder)aannemer waarmee u een contract afsluit sociale of fiscale schulden heeft, bent u verplicht een gedeelte van haar facturen in te houden en rechtstreeks door te storten naar de bevoegde overheid vooraleer u de factuur betaalt:
- Als de aannemer fiscale schulden heeft, moet u 15% van het verschuldigde bedrag op de factuur inhouden en doorstorten naar de FOD Financiën.
- Als de aannemer sociale schulden heeft, moet u 35% van het verschuldigde bedrag op de factuur inhouden en doorstorten naar de RZS.
Deze inhoudingsplicht geldt enkel voor ondernemingen die activiteiten uitvoeren of laten uitvoeren in de bouwsector, vleessector of in de sector van de bewakings- en/of toezichtsdiensten.
Wat zijn de sancties?
Houd je u als opdrachtgever niet aan de inhoudingsplicht, dan loop je het risico om hoofdelijk aansprakelijk te worden voor de sociale en/of fiscale schulden van jouw (onder)aannemer. De hoofdelijke aansprakelijkheid blijft echter beperkt tot het volledige bedrag van de aan de aannemer of onderaannemer toegewezen werken, het totale bedrag op de factuur dus.
Daarnaast zal er ook een administratieve geldboete worden opgelegd gelijk aan het bedrag dat je had moeten inhouden op de factuur.
Hoe kan je dit controleren?
Controleren of je (onder)aannemer onderworpen is aan een inhoudingsplicht kan zeer eenvoudig via https://www.checkinhoudingsplicht.be/. Hiervoor hoef je enkel het ondernemingsnummer van de (onder)aannemer in kwestie in te geven en zo kan je meteen zien of er sprake is van een inhoudingsplicht.
Blijkt dat er geen inhoudingsplicht is? Dan kan je een attest van je raadpleging laten genereren als bewijs dat je de controle hebt uitgevoerd. Bewaar dit attest zorgvuldig samen met de bijhorende factuur. Let wel op: het attest is maar tijdelijk geldig. Betaal je op een later moment een nieuwe factuur aan dezelfde (onder)aannemer? Dan is het verstandig om opnieuw een controle uit te voeren.
Belangrijk om te weten: de inhoudingsplicht geldt enkel voor werken die uitgevoerd worden in opdracht van een onderneming. Laat je als particulier bouwwerken uitvoeren? Dan hoef je dit niet te controleren, op voorwaarde dat je woning uitsluitend voor privédoeleinden wordt gebruikt. Gebruik je de woning deels voor beroepsdoeleinden? Dan ben je wel verplicht om de controle uit te voeren.
Inhoudingsplicht als rode vlag vóór contractsluiting
Een onderneming die onderworpen is aan de inhoudingsplicht, komt daar niet zomaar terecht. Vaak vormt dit een teken van insolvabiliteit van de onderneming in kwestie. Het is daarom niet alleen belangrijk om bij het betalen van facturen na te gaan of je (onder)aannemer aan de inhoudingsplicht is onderworpen, maar ook om dit te controleren vóór je een contract afsluit.
Ook wanneer de sociale en/of fiscale schulden voor het eerst zijn ontstaan tijdens de uitvoering van het contract, zal het moment waarop de factuur betaald moet worden bepalend zijn om te controleren of er een inhoudingsplicht is.
Nieuw in 2026: inhoudingsplicht voor onbetaalde sociale bijdragen
Het is best vroeger dan laat vertrouwd te raken met de inhoudingsplicht, want er zijn uitbreidingen op til: vanaf 2026 wordt het immers verplicht om te controleren of jouw zelfstandig(e) (onder)aannemer sociale bijdragen heeft openstaan van meer dan €2.500. In dat geval moet je 15% van het verschuldigde bedrag inhouden en doorstorten naar de Rijksdienst voor Sociale Verzekering der Zelfstandigen (RSVZ).
Er zijn echter enkele uitzonderingen op deze regel. Zo geldt de verplichting niet voor particuliere opdrachtgevers, noch wanneer de betalingstermijn voor de sociale bijdragen nog niet vervallen is of er een afbetalingsplan loopt dat correct wordt nageleefd. Daarnaast krijgt de nieuwe verplichting geen toepassing wanneer er fiscale of RSZ-schulden zijn, aangezien deze voorrang krijgen.
Zelf onderworpen aan de inhoudingsplicht?
Ben je zelf onderworpen aan de inhoudingsplicht, maar ben je niet akkoord met de berekening van jouw openstaande schuld? Als je hierover in discussie bent met de overheid en de inhoudingsplicht over jouw onderneming al online gepubliceerd is, kan dit een grote impact hebben.
De voorzitter van de arbeidsrechtbank in Turnhout oordeelde in een beschikking van 16 maart 2023 dan ook dat de publicatie op een publiek toegankelijke website enkel toegelaten is wanneer de sociale schuld vaststaat en opeisbaar is. In alle andere gevallen leidt dergelijke publicatie tot reputatie- en commerciële schade.
Aangezien de schuld niet vaststond, werd de RSZ onder dwangsom van € 1.000 per dag vertraging verplicht om de vermelding als ondernemer met sociale schulden van de website te verwijderen, in afwachting van een definitieve uitspraak ten gronde.
Heeft u nog vragen omtrent de inhoudingsplicht of bent u hier al dan niet onterecht aan onderworpen? Aarzel dan niet om ons kantoor te contacteren, zodat wij u hierin kunnen bijstaan.